Dinlerin kesiştiği nokta 'Hatay'

Son dönemde Reyhanlı’da patlayan bombalar ve Suriyeli göçmenlerle gündeme gelen Hatay, yüzyıllardır aslında çok sayıda farklı etnik ve dini kökenden topluluğun sorunsuz şekilde bir arada yaşadığı, birbirini zenginleştirdiği çok kültürlü bir yapıya sahip. Hatay’daki çok kültürlü yapıyı araştırmacı Fulya Doğruel , ‘İnsaniyetleri Benzer’ isimli kitabında anlatıyor.

Nusayri Aleviler
- Daha çok Suriye’den Türkiye’ye uzanan kıyı boyunda yaşıyorlar. 
- Hem Arapça hem Türkçe konuşuyorlar.
- Anadolu’daki diğer Türk ve Kürt Alevilerden farklılar
- ‘Arap’ kimliklerini dinsel kimlikleri kadar vurgulamıyorlar
- Daha çok kasaplık, kaynakçılık, fırıncılık, demircilik, bahçecilik veya uzun araç şoförlüğü yapıyorlar
- Şiiler ve Anadolu Alevileri gibi Ehlibeyt’e ve İslam’ın Caferi mezhebine bağlılar
400 bin kişi

Arap Hıristiyanlar
- Yüzyıllardır Hatay ve civarında yaşıyorlar. 
- Arapça ve Türkçe konuşuyorlar.
- Dinsel kimliklerini ön planda tutuyorlar. Rum Ortodoks Kilisesi’ne bağlılar.
- Cemaat vakıflarının başkanları temsil ediyor. 
- Yaşlıları ziraatla ve bahçecilik, gençleri kuyumculuk, gümüşçülük, terzilik gibi zanaat isteyen meslekler yapıyor. 
4 bin kişi

Ermeniler
- Ermeniler Hatay’da yaşayan en eski topluluklardan biri. 
- Ermenice ve Türkçe konuşuyorlar.
- Samandağ’a bağlı Vakıflı köyünde oturuyorlar. 
- Kentte yaşayanlar Batı Avrupa ve Amerikay’ya göç etmiş.
- Osmanlı İmparatorluğu zamanında Hatay’da zanaatkârlık ve ticaretle uğraşıyorlardı.Bugün daha çok köyde yaşıyor ve bahçecilikle geçiniyorlar. 
- Gregoryen olarak da adlandırılan Ermeni Apostolik Kilisesi’ne bağlılar. 
1000 kişi

Sünni Araplar- Etnik köken, dil ve kültür açısından kendilerini Sünni Türkler’den ayrıştırıyorlar. 
- Çoğunluğu Hanefi mezhebine ait. 
- Diğer etnik topluluklara göre sosyo-kültürel ve ekonomik açıdan daha geri kalmış bir topluluk. 
15 bin kişi

Sünni Türkler ve Türkmenler
- Bölge halkının çoğunluğunu oluşturuyorlar. 
- Antakya ve Samandağ’daki toprak sahipleri genelikle Sünni Türkler. 
450 bin kişi

‘Bir arada yaşama ve saygı kültürü var’

Fulya Doğruel, Ermeniler, Arap Hıristiyanlar, Arap Sünniler, Nusayri Aleviler, Yahudiler ve Türkler gibi pek çok farklı etnik ve dinsel topluluğu barındıran Hatay’ı şöyle tanımlıyor: 

“Hatay’ın tarihsel bir geçmişi var. İpek Yolu üzerinde ve Arapça konuşulan bir kent. Hatay’da Alevi- Sünni birçok insan uzun yıllar boyu bir arada yaşadılar ve ortak bir kültür oluşturdular. Hatay’da son dönemde Suriye üzerinden Alevi-Sünni ayrımı geliştiriliyor ancak insanların birbirlerine karşı bir tutumu söz konusu değil. Çünkü bir arada yaşama ve saygı kültürü var.”